Verslag excursie Paleis op de Dam

Het was een koude maar stralende dag op maandag 12 december. Tijd om met een grote groep KUBES mensen in Amsterdam samen te komen voor een wel heel bijzonder uitje. Na die akelige corona tijd ervaar ik het als extra fijn om iedereen weer zonder beperkingen te mogen ontmoeten. Uiteraard begon ook deze excursie met koffie dan wel thee met gebak naar keuze. De locatie was het Nieuwe Kafee, naast de Nieuwe Kerk. We werden er ouderwets goed bediend en genoten van de warmte, het gezelschap en het lekkers.

Om half twaalf meldden wij ons als ware VIPS bij het voor anderen gesloten Paleis op de Dam. Na inchecken en afpellen werden we in twee groepen opgesplitst, die ieder een eigen gids kregen. Onze gids heette Marjan en we hingen de hele rondleiding aan haar lippen. Het grote paleis, dat in de zeventiende eeuw als stadhuis voor Amsterdam gebouwd was, was volkomen symmetrisch.

Onze tour startte in het midden daarvan, aan de kant van de Dam. Hier is een volledig marmeren ruimte waar vroeger en plein public de doodstraf werd uitgesproken. Boven een verhoging van drie treden prijkten drie reliëfs. Links een Grieks tafereel, rechts een Romeins tafereel, in het midden een bijbels tafereel. Het waren niet bepaald vrolijk makende taferelen, maar wel zeer indrukwekkende om met onze ogen en handen te verkennen. Alles was in classicistische stijl uitgevoerd en ook de enorme pilaren mochten bij hoge uitzondering worden aangeraakt.

Vervolgens beklommen we de statige brede trap naar de gigantische Burgerzaal centraal in het gebouw. Deze is wel drie verdiepingen hoog! De intentie om met de grootsheid, pracht en praal het volk te imponeren, is zeker geslaagd. Naast de lange zijden van de zaal bevonden zicht twee binnenplaatsen. Bovenaan de ene korte zijde keek een enorm beeld van Atlas op ons neer. Dat was de kant waar de schout en schepenen zetelden. Zij bestuurden Amsterdam. Daar tegenover, aan de andere korte zijde van de Burgerzaal, stond het beeld van de Vrede. Dit was de kant waar recht werd gesproken. Ook over de grote afbeeldingen op de stenen vloer wist Marjan veel wetenswaardigs te vertellen.

In de prachtig gedecoreerde zaal van de schout mochten we onder andere de kristallen pegeltjes van de kroonluchters voelen en het Italiaanse behang van katoen. Hier hingen ook vijf grote schilderijen van vijf Oranjetelgen te paard.

In de achttiende eeuw werd het stadhuis omgebouwd tot het paleis van koning Lodewijk Napoleon. Na die tijd is het altijd koninklijk paleis gebleven. In die hoedanigheid was ook een balkon vereist, zodat de vorst het volk kon toewuiven. Gids Marjan vertelde duidelijk en enthousiast. Kennelijk deed de andere gids dat ook, getuige het applaus dat opsteeg uit de lager gelegen ruimte toen onze tocht er bijna op zat.

Om kwart over een gingen sommigen van ons huiswaarts. Anderen bleven in Amsterdam of gingen nog gezellig mee lunchen bij Het Nieuwe Kafee, waar onze tafels opnieuw voor ons gereserveerd waren.

Al met al was het weer ouderwets genieten met een cultureel en educatief tintje. Dit smaakt naar meer in 2023! Gelukkig wacht ons een jubileumjaar vol nieuwe kansen.

Angelique Ten Holter